Chikungunya Curacao

In 2014 en 2015 was Curacao in de ban van het Chikungunya virus. Die situatie is gelukkig voorbij, maar zo heel af en toe is er toch nog wel een Chikungunya-besmetting op Curacao.

Wat is Chikungunya?

De incubatietijd van het Chikungunya-virus ligt tussen de 2 en 12 dagen, maar is meestal 3 tot 7 dagen. De eerste symptomen zijn koorts en heel erge pijn in de gewrichten, welke gecompliceerd kunnen worden door rillingen, ernstige hoofdpijn, rode ogen, misselijkheid en buikpijn. De pijn in de gewrichten zit voornamelijk in de kleine gewrichtjes van de handen, polsen, enkels en voeten. Na ongeveer anderhalve dag kun je flinke jeuk over heel je lichaam krijgen. Deze jeuk wordt door veel mensen als het ergste symptoom ervaren. Als de koorts zakt (wat meestal na 2 tot 3 dagen gebeurt) kan er bij sommige mensen een huiduitslag worden waargenomen. Deze uitslag is vaak het ergste op de romp en kan afbladderen. Puntbloedingen worden zelden waargenomen, bloedneuzen zijn niet ongewoon.

Chikungunya Curaçao: Stand van zaken

Sinds midden december 2014 is er opeens aandacht in de Nederlandse media voor Chikungunya, maar niet alle informatie is terecht of correct. Hier een samenvatting van de feiten. Sinds mei 2015 is er ook sprake van een mogelijk nieuw “muggen-virus” op Curaçao, het Zika-virus. Zika wordt door dezelfde mug overgebracht als degene waar je Chikungunya van krijgt. Gelukkig is Zika milder dan Chikungunya. Je wordt er wel flink ziek van, maar geen langdurige problemen. Over dit nieuwe virus is nog weinig tot niets vermeld in de Nederlandse media:(de nieuwste updates bovenaan)

• In februari 2024 wordt bekend gemaakt dat in de voorgaande 6 weken 31 gevallen van Dengue op Curacao zijn bevestigd, en ook en één geval van Chikungunya. De overheid roept de bevolking en bedrijven op om goed op te letten dat stilstaand water binnen- en buitenshuis (broeinesten voor de mug) verwijderd wordt.
• Eind november 2015 wordt bevestigd dat het Zika virus in Suriname is geconstateerd. Het lijkt een kwestie van tijd totdat Zika op Curaçao zal aanwaaien?
• In juli 2015 zijn er nog steeds geen signalen dat het Zika virus (of “Zica” in het Engels) op Curaçao is geconstateerd. Desondanks is het advies om goede (extra?) bescherming tegen de muggen mee te nemen naar Curaçao.
• In mei 2015 wordt er melding gemaakt van een nieuw, vergelijkbaar muggen-virus dat mogelijk naar Curaçao komt: Het Zika-virus. Enkele maanden terug is dat virus op komen zetten in het noorden van Brazilië en recent werd het ook al geconstateerd in Venezuela. Mogelijk zal het Zica-virus dus ook naar Curaçao komen. Het Zica-virus wordt verspreid door dezelfde mug die ook Chikungunya (en Dengue) verspreid, maar gelukkig is Zica minder heftig dan Chikungunya.
• In april/mei 2015 lijkt het er op dat Chikungunya redelijk over is op Curaçao. Na het winderige en droge voorjaar zijn veel broeihaarden verdwenen. Ondanks dat moeten vooral de toeristen nog wel alert zijn. Sowieso zijn er nog muggen! Alleen is gelukkig de Chikungunya-besmetting nog maar zelden geconstateerd.
• Eind februari/begin maart 2015 is het opvallend stil rond Chikungunya op Curaçao. De lokale media, de overheid, de reisbranche in NL: niemand lijkt het er nog over te hebben. Is het dan helemaal voorbij? Nee! Juist nu lopen de toeristen meer gevaar dan de bewoners van Curaçao! Veel bewoners hebben Chikungunya al gehad, of hebben maatregelen genomen om de muggen zoveel mogelijk te voorkomen en te vermijden. Hierdoor zullen toeristen sneller geneigd zijn om het ook allemaal niet zo nauw meer te nemen met alle beschermende adviezen, waardoor ze juist -met de witte huid- extra aantrekkelijk worden voor de mug op Curaçao. Er komen nog steeds toeristen ziek terug naar Nederland!
• Midden februari 2015 maakt de overheid van Curaçao bekend dat ze weer verdelgingsmiddel gaan spuiten door diverse woonwijken. Goed nieuws dat de overheid nog steeds (of eindelijk?) inziet dat de “killermug” op Curaçao nog steeds een serieuze bedreiging vormt voor de mensen op Curaçao. Gaan “we” de strijd tegen de muggen op Curaçao dan eindelijk winnen?
• Meer en meer lijkt het er op dat de lokale bevolking de ernst van de situatie inziet en mee helpt om de broeinesten van muggen te voorkomen. Dit zou de voornaamste reden zijn dat het aantal besmettingen terug loopt.
• Na alle commotie in de Nederlandse media heeft de Curaçaose GGD rond 20 december 2014 bekend gemaakt dat het vrijwel zeker is dat het hoogtepunt van de besmettingen geweest is. Dat is misschien meer een uitspraak vanuit een ‘damage control’-gedachte?
• Een expert van GGD Curaçao heeft in december 2014 aangegeven dat het aantal besmettingen op Curaçao in maart 2015 opgelopen zou kunnen zijn tot 75.000. Geen handige uitspraak, dit is een ‘worst case scenario’ en dat aantal is dan ook bij lange na niet gehaald.
• Onder andere de Telegraaf had het in december 2014 over een ‘killermug’, maar dat is niet terecht: er gaat zelden iemand dood aan Chikungunya.
• Sinds september 2014 zijn er (schatting) 20.000 besmettingen met Chikungunya op Curaçao geweest. Dat zijn er dus niet 20.000 op dit moment. Dat zal nu opgelopen zijn tot -indicatief- 25.000 à 30.000.

info update t/m midden december 2015. Kijk verder op Zika op Curacao.

Hoe loop je Chikungunya op?

Het virus wordt overgedragen door een muggenbeet van een Denguemug of een Aziatische Tijgermug. En helaas zijn er veel muggen op Curaçao, vooral de Tijgermug. Bij één beet van een besmette mug heb je 80% kans om Chikungunya op te lopen. De Tijgermug is herkenbaar aan de wit-zwart gestreepte pootjes. Alleen de vrouwtjes-mug prikt, eigenlijk alleen overdag (van een paar uur voor zonsopkomst tot een paar uur na zonsondergang), bij voorkeur laag bij de grond (enkels en voeten).

Kun je Chikungunya voorkomen?

Helaas kun je Chikungunya erg moeilijk voorkomen. Een keer geprikt worden door een ‘foute’ mug en je bent flink aan de beurt. Wel kun je maatregelen nemen om de kans op besmetting te verkleinen. Preventie van Chikungunya zit hem vooral in beschermende middelen. Let op: De eerste signalen komen door dat de anti-muggen artikelen (DEET, klamboes, etc.) op raken op Curaçao, dus neem het mee vanuit Nederland!

DEET smeren

Zorg dat je de hele dag bent ingesmeerd, niet alleen als het donker wordt. Sterker nog, de Tijgermug steekt vooral overdag, met name in de middag! Neem een zalfje of spray met 10% tot 30% DEET. Indicatie: 10% DEET beschermt je voor ongeveer 2 uur, hoe hoger de concentratie DEET, hoe langer je beschermd bent. Pas wel op, DEET is een giftig middeltje dus gebruik niet meer dan nodig is (= de tijd dat je buiten bent).
Tip 1: Als je een spray gebruikt, spuit dan ook op je kleding! Het geeft een geur af die de muggen niet lekker vinden, dus ook op je kleding DEET spuiten houdt de muggen weg. Bij kleine kinderen oppassen: spuit/smeer niet de handjes in en laat ze goed handen wassen voor ze iets eten of drinken!
Tip 2: Je kunt DEET en zonnebrandcreme tegelijk gebruiken, maar dan wel in de juiste volgorde: Eerst zonnebrand smeren, daar overheen smeer/spuit je de DEET. En elke keer na het zwemmen opnieuw insmeren!

Geen DEET voor zwangere vrouwen en kleine kinderen

Vanwege de (licht) giftige samenstelling van DEET wordt het afgeraden om producten met DEET te gebruiken bij zwangere vrouwen en kleine kinderen.
Gelukkig is hier wel een alternatief voor: Muggenspray zonder DEET, geschikt voor zwangere vrouwen en kleine kinderen.

Neem een klamboe mee

Met een klamboe kun je rustig gaan slapen zonder geprikt te worden. Neem wel een klamboe mee die goed je hele bed kan afschermen; als er een kiertje is weet die mug hem vroeg of laat te vinden! Er zijn verschillende varianten: voor 1- of 2-persoonsbedden, reguliere klamboes of slim verpakte reisklamboes, wel of niet geïmpregneerd met anti-insectenvloeistof. Let op: Denk ook aan een rolletje vliegertouw en/of een haakje om de klamboe op te hangen!

Slaap met de airco aan

Zet ’s nachts de airco aan, daar houden muggen niet van. Weet wel dat een airco veel stroom verbruikt en op Curaçao is de elektriciteit duur. Aan het einde van de week kun je misschien een extra rekening krijgen voor het vele stroom-verbruik, maar dat is altijd nog minder erg dan Chikungunya oplopen.
Heb je geen airco in je kamer, regel dan een ventilator die je op swing-stand kunt zetten.

Voorkom en mijd stilstaand water

Muggen gebruiken stilstaand water (bv. in een emmer in de tuin of een plas water in een kuil op straat) om eitjes in te leggen. Kijk in je woonomgeving of er geen stilstaand water is en ga op het terras niet in de buurt van een plas water zitten.

Muggen-racket

Bij elke supermarkt en mini-market op Curaçao koop je voor een paar gulden zo’n tennisracket waarmee je muggen met een stroomschokje dood kunt meppen. Een goede methode om de muggen in je kamer snel weg te krijgen, en het is nog leuk ook!

Hoe herstel je van Chikungunya?

Gelukkig is het zeer zeldzaam dat iemand overlijdt aan Chikungunya, maar er is nog geen behandeling voor Chikungunya. Het zal vooral een kwestie van uitzieken zijn, waarbij je de overlast van de symptomen (vooral de gewrichtspijnen) zoveel mogelijk kunt proberen te verzachten met pijnstillers (Paracetamol) en ontstekingsremmers. Let op: het wordt ontraden om Ibuprofen, Aspirine of Diclofenac te gebruiken. Dat zijn bloedverdunners en dat is niet wenselijk omdat er, zeker in het begin, door de ziekte al een verandering in je bloedbeeld ontstaan. Op dit moment is de Paracetamol niet aan te slepen op Curaçao, dus neem voor de zekerheid een voorraadje mee uit Nederland!
Het herstel kan enkele weken duren, de gewrichtspijn kan nog langer duren. De meeste patiënten zijn na een week of 3 redelijk opgeknapt en na ongeveer 6 maanden volledig hersteld. Na enkele weken is een terugval (of meerdere) mogelijk en bijwerkingen tot een jaar later zijn niet ongewoon. Bij oudere patiënten bestaat de kans dat ze nog jaren last blijven houden van stijfheid in gewrichten. Zo’n 12% heeft na 3 jaar nog steeds last van de gewrichten. Heb je een keer Chikungunya gehad, dan ben je levenslang imuun voor de variant die je hebt gehad. Vaak wordt een terugval dan ook onterecht aangezien voor een nieuwe besmetting.

Middeltjes

Om de jeuk en huiduitslag te verminderen proberen veel patiënten allerlei middeltjes uit. Het verschilt per persoon of een smeerseltje werkt of niet, maar de beste resultaten lijken toch wel te zijn met zalfjes waar eucalyptus-olie en/of aloë vera-olie in verwerkt zijn. Wat kun je proberen:

• Eucalyptus-olie
• Aloe Vera-olie
• Kokosmelk smeren
• Drink veel water, vermijd koffie en alcohol en alles wat een extra belasting voor je lever is
• Ga naar de botika (apotheek) en vraag daar om suggesties
• Op straat zie je hier of daar verkooptentjes die een middeltje verkopen. Midden november komen de eerste signalen van oplichting, dus pas op! De Inspectie voor Volksgezondheid waarschuwt voor een nieuw middel tegen Chikungunya dat op straat verkocht wordt. De gele tabletten zitten verpakt in plastic afsluitbare zakjes, zonder etiket. Het gaat om de pijnstiller en ontstekingsremmer Dicloplex Forte. Daarvan is niet bewezen dat die helpt tegen Chikungunya.

Naar de huisarts!

Als je op Curaçao last krijgt van een combinatie van bovenstaande symptomen, dan is het vrijwel zeker dat je Chikungunya hebt opgelopen. Je kunt in Curaçao naar een huisarts gaan, maar als hij al wil testen, zal hij waarschijnlijk niet veel meer doen dan bevestigen dat je Chikungunya hebt en je doorverwijzen naar de botika voor o.a. paracetamol.
Zodra je terug in Nederland bent, ga dan direct naar je eigen huisarts! Waarschijnlijk zal hij je doorverwijzen naar een tropen-arts voor verder onderzoek en/of behandeling.

Chikungunya op Curaçao

Eind 2014 zijn er heel veel gevallen van Chikungunya op Curaçao, waarschijnlijk zo’n 20.000 gevallen sinds het uitbreken van de epidemie. Gelukkig heeft epidemioloog Izzy Gerstenbluth van de GGD op 21 december bekend gemaakt dat Curaçao over hoogtepunt heen is en dat er wekelijks minder nieuwe besmettingen bij komen. Maar dat wil niet zeggen dat het over is! via Je komt het nog over het hele eiland tegen. Denk dus bv. niet dat je in je hotel veilig bent! Wel is het zo dat je op het strand minder last hebt van muggen (in het algemeen, dus ook van de Tijgermug) omdat daar minder stilstaand water is dan in de woonwijken. Er zijn drie varianten van Chikungunya. Op Curaçao heerst slechts één variant. Op Facebook is de groep Chikungunya Curaçao. De groep bestaat vooral uit mensen die Chikungunya hebben opgelopen en via deze groep info en tips delen om het leed van het virus zoveel mogelijk te beperken.

De Nederlandse media en Chikungunya

Dinsdag 16 december was het ‘opeens’ in het nieuws in Nederland dat er een Chikungunya-epidemie op Curaçao is. Uiteraard is het geen leuk verhaal, maar de tendens was negatiever dan de werkelijkheid op Curaçao.

Killermug op Curaçao

De Telegraaf maakte melding van een “killermug” op Curaçao. Dat is niet terecht, het komt slechts zelden voor dat iemand sterft aan Chikungunya. En als dat gebeurt is dat altijd in combinatie met andere ziekten. De mug op Curaçao is sowieso geen pretje (met of zonder Chikungunya), maar de term “killermug” is teveel sensatie.

Wel of niet naar Curaçao gaan?

Uiteraard kan niemand garanderen dat je niet geprikt zult worden door een Tijgermug op Curaçao. Toch hoeft dit geen reden te zijn om nu even niet naar Curaçao te gaan. Ja, er zijn tot nu toe zo’n 25.000 mensen besmet, maar dat betekent ook dat er van de 160.000 inwoners van Curaçao nog een 135.000 inwoners zijn die niet geprikt zijn door een Tijgermug. Het is dus zeker niet zo dat iedereen enorm gevaar loopt op Curaçao om door een mug geprikt te worden.
Als je je goed voorbereid en als je tijdens je vakantie op Curaçao alert blijft op een mug in je omgeving dan is de kans fors kleiner dat je geprikt zult worden. Neem een klamboe mee, smeer je de hele dag (ook overdag!) goed in met DEET en draag lange kleding ter bescherming. Dan heb je al flinke stappen gemaakt om Chikungunya te voorkomen en een heerlijke vakantie op Curacao te hebben!

Bron: Voor deze pagina is o.a. informatie van Wikipedia.nl gebruikt.